نکته های ایمنی در جوشکاری

جوشکاری ها و افراد مرتبط با فعالیت های جوشکاری باید از ماسک های خاص استفاده کنند

 

رعایت نکات ایمنی و تخصصی ایمنی، خود یکی دیگر از مشکلات عظیم جوشکاری است، بطوریکه فرضاً انفجار یک کپسول مانند یک بمب می تواند جان صدها نفر را به خطر اندازد، در حالیکه مثلاً در کارگاه تراش و ریخته گری، خطرها تا این حد بالا نیستند و کوچکترین بوی گاز ناشی از عدم اتصالات صحیح و اصولی، ممکن است جان عده ای را به خطر اندازد.

 

به طور کلی علت بروز مشکلات و حوادث در حین جوشکاری به دو دلیل عمده است:

1. عدم آشنایی و دانش شخص به نکات ایمنی و بهداشتی

2. سهل انگاری و بی توجهی به نکات ایمنی

 

ایمنی عمومی در جوشکاری

در جوشکاری بهتر است از شیشه عینکی با رنگ روشن تر استفاده کنید

 

• حفاظت از چشم ها

جوشکاری ها و افراد مرتبط با فعالیت های جوشکاری باید از ماسک های خاص استفاده کنند که برای تامین حداکثر حفاظت از چشم و ایجاد دید مناسب برای جوشکاری بسیار مفیدند.

 

تاکنون همگان فکر می کردند که اگر اشعه های مریی تا حدی که شدت آن ها برای چشم راحت باشد کم باشد میزان اشعه های ماورای بنفش و مادون قرمز نیز به همین سبب کم می شود و معمولا از ماسک های آبی و قرمز برای کاهش شدت نور تا مقدار سازگار با کار قابل انجام استفاده می شد چنین روشی شاید مفید و شاید هم چندان موثر نباشد زیرا بعضی از شیشه ها به شدت اشعه های مریی را از خود عبور می دهند.

 

روش های علمی برای تست عینک های محافظ وجود دارد که این تست ها طبق استاندارد های لنزها با نمره های مختلف اجرا و سبب ارایه یک فرمول شیشه ای درست می شوند که کیفیت حفاظت کامل و موثر از چشم وجود دارد نمره های پیشنهادی برای انواع لنز جهت فعالیت های مختلف جوشکاری در جدول 1 آمده است.

 

نکاتی درباره حفاظت از چشم ها:

- اگر بعد از اتمام جوشکاری و برداشتن عینک هایتان احساس می کنید که نقاط سفیدی در جلوی چشمانتان است این علامت ها نیاز به شما به عینک هایی با شیشه تیره تر است.

 

- اگر هنگام استفاده از عینک قادر نیستید که شعله طبیعی را از شعله اکسی اتیلن کربن تشخیص دهید به این معنی است که شیشه عینک های رنگی شما بیش از حد تیره اند.

 

- اگر هنگام استفاده از عینک قادر به دیدن حوضچه مذاب جوش نیستید بهتر است از شیشه عینکی با رنگ روشن تر استفاده کنید.

 

- در انتخاب شیشه عینک توجه به شهرت و اعتبار سازنده و تخصص او در حوزه جوشکاری بسیار حائز اهمیت است.

 

- برای محافظت از جوشکاران مجاور در برابر جرقه یا برق ناشی از برشکاری از حفاظ یا توری های مخصوص استفاده می کنند.

 

- شیشه محافظی که عرق نمی کند به لحاظ شیمیایی یک شیشه فرآوری شده است که سبب می شود شیشه عینک عرق نکند ضمن اینکه حداکثر دید را نیز فراهم می کند برای تمیز کردن این شیشه ها می توان از یک پارچه نرم استفاده کرد.

 

- عینک ها طرح ها و انواع مختلف دارند شیشه عینک یا لنزهای پلاستیکی یا شیشه ای هر دو قابل استفاده اند و خود لنزها نیز می تواند روشن یا رنگی باشند اغلب عینک ها دارای شیشه های گرد یا مستطیلی هستند ماسک ها نیز بزای حفاظت از صورت جوشکار در برابر جرقه های معلق و مواد دیگر بسیار مفیدند و در جوشکاری و برشکاری قوسی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند ماسک ها به صورت پلاستیکی روشن یا در رنگ های مختلف در دسترس هستند و از ضخامت مختلف برخوردارند.

 

نکته: ماسک ها در برابر ضربه و پاشیدن مذاب حفاظت محدود ایجاد می کنند ماسک های کلاهی کلاه ایمنی و سر افرازهای دیگری نیز برای جوشکاران و برشکاران طراحی شدند تا از سر در برابر ضربه ی دمش های جدی محافظت کنند. این کلاه ها طرح ها و اندازه های مختلف دارند و از جنس فایبر گلاس یا ورق فی هستند.

 

• ماسک های تنفسی:

تامین تهویه صحیح برای فعالیت های جوشکاری و برشکاری بسیار اهمیت دارند. بخار های تولید شده در هنگام جوشکاری و برشکاری می توانند برای سلامت جوشکاری مضر باشد  شماری از این بخارها تولید شده در هنگام کار روی سرب و کادمیم می تواند سمی باشد این شرایط در هنگان لحیم جوش لحیم کاری سخت و لحیم کاری نرم نیز پیش می آید.

 

منابع دیگر بخارهای خطرناک تولید شده در فرآیندهای مختلف جوشکاری برشکاری و اتصال کاری شامل انتی موان بیسموت کروم کبالت است.

 

در ایستگاه های جوشکاری دایمی اندازه مساحت کار بسیار مهم است ازدحام در محل کار سبب کاهش کار آمدی سیستم تهویه می شود خود سیستم های تهویه باید طوری طراحی شوند که سطح بخارهای سمی و آلاینده های دیگر را در حداکثر مقدار مجاز یا زیر آن حفظ کنند استفاده از وسایل کمک تنفسی انفرادی نیز گاهی در موقع نامناسب بودن تهویه محل ضرورت دارد.

 

• لباس محافظ:

سازندگان وسایل جوشکاری و تلامین کنندگان انواع لباس های محافظ را برای جوشکاری تولید می کنند که از آن جمله می توان به ژاکت های چرمی، آستر ها با پیش بند قابل جدا کردن ، کمربند و پیراهن دارای بست مناسب در کمر و نوارهای چرمی قابل تنظیم در بالا ی بازو اشاره کرد.

 

لباس ها باید به اندازه کافی ضخیم باشند تا امکان نفوذ اشعه های خطرناک ناشی از قوس حداقل شود یا به صفر برسد اشعه های قوس، نور نامرئی و مرئی بسیار قوی تولید می کنند که می توانند چشم و پوست را بسوزانند این اشعه را نمی توان دید اما وجود دارد این اشعه ها پوست را به سرعت می سوزانند و سوختگی شبیه به آفتاب سوختگی را به وجود می آورد.

 

سر آستین ها باید کاملا بسته شود تا جرقه و ذرات مذاب وارد آن نشود بدین منظور استفاده از باندهای کشی یا بند سر دستکش ها پیشنهاد می شود.

 

از کفش های چرمی ساق بلند کفش کار یا پوتین استفاده کنید کفش های تنیس پا افزار مناسبی نیستند.

 

نکات ایمنی خاص

مولد استیلن باید به دور از یخ زدگی قرار داشته باشد

 

· جوشکاری با گاز

در جوشکاری با گاز از یک گاز قابل احتراق که معمولا استیلن است و گاز اکسیژن به عنوان کمک سوخت استفاده می شود. گاز استیلن یا توسط مولد تولید گاز تولید و یا به صورت کپسول ها پر شده در دسترس است که در هر مورد باید نکات ایمنی خاص آن را رعایت کرد.

 

·نکات ایمنی در مورد مولد تولید گاز

* باید به طرز کار مولد آشنایی کامل داشته و سپس از آن استفاده کرد.

 

* در این مولدها از سنگ کاربید برای تولید گاز استیلن استفاده می شود که باید نکات ایمنی زیر را در نگه داری و استفاده از آن رعایت کرد:

 

• چون رطوبت باعث ایجاد واکنش و آزاد شدن گاز استیلن از سنگ کاربید می شود و باید شبکه هایی حاوی سنگ کاربید در محل خشک و عاری از رطوبت نگه داشته شود.

• موقع باز کردن درب بشکه های کاربید باید دقت کرد چون همیشه مقداری گاز در داخل شبکه جمع شده ودر صورت بی احتیاطی ممکن است گاز موجود مشتعل و انفجاری رخ دهد.

 

• برای نگهداری بهتر سنگ کاربید می توان آن را در نفت سفید غوطه ور کرد تا از ترکیب آن با رطوبت جلوگیری شود.

 

• مقدار سنگ کاربید استفاده شده باید با توجه به مشخصات مولد تعیین شود. استفاده ی بیش از حد از سنگ کا ربید ممکن است باعث تولید بیش از حد گاز و در نتیجه افزایش فشار داخل مولد و انفجار آن شود.

 

* مقدار آب داخل مولد نیز باید درحد استاندارد باشد.
• مولد استیلن باید به دور از یخ زدگی قرار داشته باشد.

 

• قبل از کار و استفاده از مولد از سالم بودن مولد و بخصوص سالم بودن سوپاپ اطمینان مطمئن شوید.

 

• در موقع شارژ مجدد مولد باید کلیه دریچه ها بسته و سپس عمل شارژ صورت گیرد.

 

• در پایان باید تمامی نکات ایمنی که توسط کارخانه سازنده ارائه می شود رعایت شود مثلا میزان فشار حد اکثر داخل مولد نباید از حد تعیین شده آن کند.

 

· نکات ایمنی در مورد کپسول های استیلن

کپسول استیلن باید به طور ثابت در محل مناسب بسته شود

 

• کپسول استیلن باید در حالت ایستاده در محلی که تهویه کاملا" صورت می گیرد قرار گیرد.
• کپسول ها باید به طور ثابت در محل مناسب بسته شود.

• از استفاده کپسول استیلن به صورت خوابیده بپرهیزید چون در این صورت استیلن موجود به مشعل منتقل شده و سبب ایجاد حوادث بعدی می شود.

• هرگز از لوله های مسی برای انتقال گاز استیلن استفاده نکنید.
• چنانچه در اثر برودت شیر فلکه یخ بزند باید از آب گرم نه آب جوش جهت رفع این مشکل استفاده شود.

· نکات ایمنی در مورد کپسول اکسیژن

• کپسول اکسیژن همانند کپسول استیلن باید در محل مناسب به طور قائم مهار شود.

 

• کپسول اکسیژن باید از آلودگی به مواد روغنی و چرب مصون بماند چون اکسیژن میل ترکیبی شدید به روغن داشته و در صورت تماس امکان انفجار وجود دارد.

 

· نکات ایمنی در جابجایی و محل کپسول ها

• کپسول ها باید در محلی انبار شود که دارای تهویه مناسب بوده و از تاثیرات عوامل جوی و نور مستقیم خورشید به دور باشد.

 

• کپسول ها باید به دور از مواد سوختنی و وسایل حرارت زا مثل کوره، بخاری، دیگ بخار و . قرار داشته باشد.

 

• کپسول  و مولد استیلن و بشکه های کاربید باید دور از جرقه و شعله جوشکاری، برشکاری و . قرار  داشته باشد.

 

• در حمل کپسول ها دقت شود.چنانچه د راثر بی احتیاطی به شیر فلکه کپسول آسیب برسد خروج شدید گاز سبب می شود که کپسول همانند جت عمل کرده و خطرات زیادی را به وجود آورد.

 

• هرگز کپسول ها را نباید با کشیدن، چرخاندن، سردادن یا غلط دادن جا به جا کرد چون علاوه بر احتمال سقوط آن امکان ایجاد جرقه و در نتیجه انفجار وجود دارد.

 

• برای حرکت دادن کپسول ها می توان با احتیاط با چرخاندن کپسول حول سیلندر این کار را انجام داد یا با استفاده از چرخ های مخصوص که دارای زنجیر های نگه دارنده هستند برای انتقال استفاده کرد.

 

• هیچ گاه از کپسول ها به عنوان غلطک استفاده نکنید.

 

· نکات ایمنی در مورد سیستم انتقال (شیلنگ ها، بست ها و .)

هرگز نباید از شعله جهت آزمایش نشت استفاده کرد

 

• همه لوله ها و واسطه های مربوط که گاز را از سیستم مرکزی به ایستگاه مصرفی منتقل می کند باید حداقل فشاری 150PSI را تحمل کند.

 

• لوله اکسیژن باید عاری از روغن باشد. لوله های استیلن نباید مسی یا آلیاژ مس باشد چون مس با استیلن ترکیب شده و تولید استیلد مس می کند که بسیار فعال بوده و امکان انفجار آن وجود دارد.

 

• اتصال شیلنگ ها روی مشعل یا دستگاه تقلیل فشار یا دستگاه های دیگر باید به کمک بست های قابل تنظیم کاملا" مطمئن صورت گیرد و هرگز نباید از مفتول های فی جهت محکم کردن شیلنگ ها استفاده کرد چون باعث بریدگی و نشت گاز خواهد شد.

 

• بعد از تغییرات یا تعویضات باید آزمایش اولیه برای مطمئن شدن از عدم نشت گاز صورت گیرد. چون نشت گاز علاوه بر اتلاف بیهوده انرژی امکان ایجاد انفجار و حوادث جبران ناپذیر را به همراه دارد.

 

برای آزمایش نشت می توان شیرهای سوزنی را روی مشعل باز کرده و شعله را با فشار مناسب تنظیم و سپس با مالیدن آب و صابون روی اتصالات وجود یا عدم وجود نفوذ گاز را به بیرون تشخیص داد.

 

تذکر: هرگز نباید از شعله جهت آزمایش نشت استفاده کرد.

 

• قبل از کار باید از سالم بودن شیر ها و اتصالات مطمئن شوید.

• شیلنگ ها باید به دور از جرقه و ذرات مذاب جوشکاری و برشکاری باشد.

 

· سایر موارد ایمنی

• برای روشن کردن مشعل از فندک مخصوص استفاده شود. کوشش برای روشن کردن مشعل از ف گداخته کار صحیحی نمی باشد.

• گاز استیلن تقریبا" سمی بوده و تنفس آن باعث ایجاد سر درد و مشکلات تنفسی می شود پس در کار کردن با آن باید بسیار دقت کرد.

• در موقع کار بر روی ورق های گالوانیزه یا رنگ شده حتی برای مدت زمان کوتاهی از ماسک های تنفسی استفاده شود.

• دریچه ها و فلکه های گاز اکسیژن و استیلن نباید از حد معین بیشتر باز شود.

 

ایمنی در جوشکاری با برق

دریچه ها و فلکه های گاز اکسیژن و استیلن نباید از حد معین بیشتر باز شود

 

در جوشکاری برق (مثل قوس الکتریکی و مقاومتی) به علت تنوع وسیع که از نظر قدرت عملیات، بر حسب میزان آمپر و ولتاژ آنها ممکن است نیاز به رعایت اصول ایمنی متفاوتی می باشد در زیر به نکات مهم ایمنی در این دستگاه ها توضیح داده می شود.

 

• نصب و بر قراری ماشین آلات جوشکاری باید با رعایت استانداردهای مربوط در نصب تجهیزات و تاسیسات برقی باشد.

• محل ماشین جوشکاری باید به نحوی باشد که دسترسی به سوئیچ قطع و وصل آن در لحظه ی بحرانی به سهولت امکان پذیر باشد.

 

• ماشین جوشکاری باید کاملا" اتصال زمین شده باشد.

• تعمیرات دستگاه های جوش را نباید به هیچ وجه قبل از قطع جریان برق انجام داد.

 

• کلید تغییر قطب را هرگز نباید هنگام روشن بودن ماشین تغییر داد زیرا در این صورت باعث ایجاد حوادثی مثل سوختن سوئچ می گردد.

 

• تمام اتصالات باید به گونه ای اجرا شود که محفوظ باشند در شکل زیر نحوی صحیح اتصالات دیده می شود.

 

• در اتصالات نباید لقی وجود داشته باشد زیرا لقی در اتصالات سبب ایجاد جرقه و گرم شدن سیم ها و حوادث بعدی می شود.

 

• کابل های اتصال در دستگاه جوش از نوع افشان و دارای عایق محافظ می باشد و در هنگام اتصال باید دقت شود که رشته های سیم بریده نشده باشد زیرا آزاد بودن تعداد زیادی از رشته ها سبب جرقه زدن و گرم شدن و حوادث بعدی می شود.

 

• از کابل ها نباید بار اضافی کشید زیرا کار کردن با آمپر بالاتر از ظرفیت کابل باعث گرم شدن و حوادث بعدی می شود.

 

• اتصال ضعیف کابل ها و معیوب بودن عایق کابل ممکن است سبب ایجاد قوس ناخواسته بین کابل و ف متصل به اتصال در مدار جوش می شود.

 

• از خیس کردن زمین, لباس و یا کار کردن با دست یا دستکش خیس خوداری کنید چون احتمال برق گرفتگی و شک الکتریکی زیاد است.

 

• همان طور که قبلا" اشاره شد قوس الکتریکی به چشم و پوست صدمه می زند علاوه بر اینکه خود جوشکار باید از ماسک و پوش های مخصوص خود را از عواقب این خطرات حفظ کند باید مواظب باشد که افراد اطراف نیز از عواقب این خطرات محفوظ باشند.

 

• دمای جوشکاری با برق خیلی بالا بوده (5000 درجه سانتیگراد) بنابراین اشیای روی میز جوشکاری ممکن است داغ باشند پس باید در لمس کردن آنها احتیاط کرد و برای جا به جا کردن قطعات باید از انبرهای مخصوص استفاده کرد.

 

• در کار با دستگاه های جوش مقاومتی نباید به صرف اینکه قوسی وجود ندارد از محافظت چشم و صورت سهل انگاری کرد در این موارد بهتر است از عینک و ماسک شفاف استفاده کرد.

 

• در انواع جوشکاری که همراه با فشار و له کردن است نظیر (جوشکاری مقاومتی و نقطه ای) باید شبکه و توری محافظتی اطراف فک های دستگاه وجود داشته باشد.

 

جوشکاری ظروف و مخازن

جوشکاری بشکه، مخازن نباید انجام شود

 

در مورد جوشکاری ظروف و مخازن باید نکات زیر را رعایت کرد.

• جوشکاری بشکه، مخازن نباید انجام شود مگر اینکه ابتدا آنها را از موادی که مشتعل شده و یا تولید بخارات و گازهای مشتعل و منفجر شونده می کنند تمیز کرد. از این مواد می توان مواد نفتی، اسیدها و موادی که در اثر افزایش درجه حرارت با ف مخزن واکنش نشان داده و تولید گاز هیدروژن می کنند نام برد.

 

• پس از تخلیه مخازن باید داخل آن کاملا" شستشو داده شود. البته پر کردن مخازن از گاز بی اثر که امکان اشتعال را از بین می برد روشی است که در آن نیاز به شستشوی مخزن نیست. برای کم کردن مصرف گاز در این روش می توان قسمت اعظم مخزن را از آب پر کرد و فقط آن قسمت که در حوالی منطقه جوشکاری قرار دارد با گاز خنثی پوشانده شود.

منبع:

https://www.beytoote.com/housekeeping/skill/safety2-welding2.html